Mijn interesse in AI werd flink aangewakkerd toen ik jaren terug een boekje vond met de titel ‘To be a machine’. Een boekje van onderzoeksjournalist Mark O’Connell. Gefascineerd las ik over zijn ontmoetingen met allerlei mensen die probeerden om onze menselijke kwaliteiten met machines te reproduceren. Over cyborgs, over cryonisme (het invriezen van mensen) en natuurlijk over AI. Overigens lang voordat AI het gesprek van de dag werd. Het boekje werd in 2017 uitgegeven.
Je bent nu aangemeld voor nieuws van Margot van Brakel.
Het beeld van de mens als machine en de machine als mens loopt als een rode draad door onze huidige kijk op AI. Vragen zoals ‘neemt AI het van de mens over?’ hoor ik met regelmaat. Die vergelijking kun je plaatsen in een historisch perspectief.
Van techfilosoof Alix Rübsaam leerde ik namelijk dat we ons als mens altijd vergelijken met de toonaangevende technologie van onze tijd. Voor ons is dat een computer of een robot. Die vergelijking zien we terug in onze taal. We gebruiken allerlei woorden die eigenlijk horen bij een computer, maar die we betrekken op onszelf. Let maar eens op. We hebben het over hoe we ‘geconfigureerd’ zijn. We gaan onszelf ‘resetten’. We moeten iets ‘processen’, en hebben het over hoe we ‘geprogrammeerd’ zijn.
Die vergelijking lijkt onschuldig; zelfs grappig. Maar wat als we het te ver doortrekken. Dat we dat beeld van een ‘machine’ ook projecteren op hoe we onszelf als mens beschouwen?
De prestatiemaatschappij
Na wat research ontdekte ik dat we het al een poos hebben over de prestatiemaatschappij. We zijn geëvolueerd, want daarvoor spraken we over de commandomaatschappij, waar we veel respect hadden voor autoriteit en gezag. In de prestatiemaatschappij hebben we vooral veel respect voor prestaties. Een hoge opleiding, geweldige sportresultaten, een goede carrière, veel geld op de bank, een groot huis, hoge waardering van klanten.
In feite zijn we alles gaan meten. IQ, citoscore, KPI’s en NPS. Scores die altijd omhoog moeten. Met hard werken in de prestatiemaatschappij worden we steeds beter. Elke dag weer meer en beter dan vandaag. De mens als machine.
Maar ja, we zijn geen machine.
De effecten van die prestatiemaatschappij ervaren we inmiddels ook. Een duidelijke graadmeter zijn burn-outs. Echt een verschijnsel gekoppeld aan de druk om te presteren. Meer en meer mensen hebben er last van. Zelfs scholieren en studenten. 19 % van de werknemers heeft werkgerelateerde burn-outklachten. Dat zijn 1,6 miljoen mensen. Krapte op de arbeidsmarkt, toenemend verzuim, afname van werkgeluk. Allemaal ontwikkelingen die de verkeerde kant op gaan, en direct verbonden zijn met de prestatiemaatschappij.
Misschien is het tijd dat we stoppen met proberen beter te presteren dan machines, en beginnen met beter te verbinden dan ooit tevoren.
Margot van Brakel Spreker & auteur
De rol van AI
En nu is er AI. In plaats van te vragen ‘neemt AI het van de mens over’ is er eigenlijk iets heel moois aan de hand. Want met AI hebben we in feite een geweldige prestatiemachine gemaakt! Wat als we dat prestatiegebeuren gaan uitbesteden aan AI – en onszelf als mens weer als mens gaan zien?
Loskomen van de onbewuste neiging om onszelf te vergelijken met de machine, en bewust worden van onze uniekheid als mens. Want als je mij vraagt wat ons als mens bijzonder maakt, dan is dat niet ons vermogen om te presteren, maar ons vermogen – en onze behoefte – om te verbinden. Met jezelf, met een ander en met alles wat er is. Dat noem ik “Homo Conexus”, meer daarover in een andere blog.
Een uitnodiging
Voor nu wil ik je uitnodigen om te reflecteren op hoe jij naar jezelf kijkt. Zit je nog in de hoek van mens = machine? Dan is dit misschien een mooi moment om daar wat lucht in te laten komen.
Wat gebeurt er als je niet alles ziet als een prestatie die omhoog moet, maar als een kans om te verbinden? Met wie je bent. Met de mensen om je heen. En met het grotere geheel waar we allemaal deel van uitmaken.
Wil je dit thema verkennen binnen jouw organisatie of event? Boek Margot van Brakel als spreker en ontdek hoe AI ons niet minder, maar juist meer mens kan maken.
Vraag vrijblijvend info aan voor Margot van Brakel
Boeking en aanvraag
Stuur hier een boekingsaanvraag voor Margot van Brakel
Heb je genoten van de blogpost en ben je geïnspireerd? Goed nieuws! Je kunt Margot van Brakel boeken voor jouw evenement. We denken graag met je mee om de lezing perfect aan te laten sluiten bij jouw doelstellingen. Neem vandaag nog contact met ons op en ontdek de mogelijkheden. We horen graag van je!
Over de auteur
Margot van Brakel brengt menselijkheid terug in organisaties en inspireert over AI, verbinding en de toekomst van werk.
