Alleen het talent, alsjeblieft
We willen vaak wél de creativiteit, hyperfocus of genialiteit van neurodivergente mensen, maar niet hun overprikkeling of ‘lastige’ kanten. Kort gezegd: we willen de gaven, niet de mens. Toch kan het een niet zonder het ander. En je het talent en de keerzijde niet los van elkaar zien. Sterker nog: het een bestaat dánkzij het ander. Neurodivergente mensen wíllen niet anders zijn, ze zíj́n anders bedraad. Hun brein denkt in andere patronen, ziet verbanden waar anderen overheen kijken en kan razendsnel schakelen tussen ideeën waar de rest nog woorden voor zoekt. Juist dat maakt hun bijdrage zo waardevol en soms ook zo intens.
Outperformende neurodiverse teams
Steeds meer organisaties hebben een DEI-beleid. Evenveel mannen als vrouwen in het MT, een boot tijdens Pride, een moment van reflectie bij Keti Koti. Maar ondertussen blijven veel neurodivergente collega’s zich aanpassen, tot het niet meer gaat. Tot ze uitvallen of vertrekken. Niet omdat ze niet passen, maar omdat de organisatie nog steeds gebouwd is voor één type brein: het brein dat structuur vanzelfsprekend vindt, niet vermoeiend, en zich moeiteloos beweegt in een kantoortuin. Lang geleden moesten linkshandige kinderen met rechts leren schrijven. Tegen hun natuur in. Vandaag doen we dat niet meer met pennen, maar soms nog wél met mensen.
Neurodiversiteit gaat over de natuurlijke variatie in de werking van onze hersenen, over de verschillende manieren waarop mensen denken, leren, communiceren en prikkels verwerken. Ongeveer één op de vijf Nederlanders heeft een zogenoemd anders bedraad brein, denk aan ADHD, autisme, dyslexie of hoogbegaafdheid. Dat zijn geen labels, maar unieke brillen waardoor mensen naar de wereld én hun werk kijken. Organisaties die écht neuro-inclusief werken, benutten al die perspectieven. Ook wanneer het schuurt of oncomfortabel is. Dat levert méér op dan een mooi verhaal op de website: teams worden innovatiever, productiever en creatiever. Niet ondanks, maar dánkzij hun verschillen.
Uit onderzoek van onder anderen Jan van Rijswijk (Open Universiteit) en Harvard Business Review blijkt dat neurodiverse team - mits goed ondersteund en ingericht - vaak beter presteren dan homogene teams, soms tot wel 30% beter op productiviteit, kwaliteit en innovatievermogen.
Geen systeem voor uitzonderingen, maar een cultuur voor iedereen
Neuro-inclusief werken gaat niet over aparte regels voor ‘de uitzondering’. Het gaat over een werkcultuur waarin iedereen tot zijn recht komt. Een cultuur waarin vertrouwen belangrijker is dan controle. Waar ruimte is voor verschillen in energie, focus en communicatie. Waar niet iedereen hetzelfde werkt, maar wél evenveel waardering krijgt. Het vraagt een frisse blik op vragen als:
- Hoe plannen we onze meetings?
- Hoe meten we prestaties?
- Hoe zien onze teamuitjes eruit?
- Hoe voeren we sollicitatiegesprekken?
- Hoe geven we ruimte aan verschillende werkstijlen?
Met die kleine verschuivingen maak je het verschil, niet alleen voor neurodivergente collega’s maar voor iedereen. Durven we ruimte te maken voor de breinen die het anders doen? Want juist daar, in dat ongemak, vindt de échte vernieuwing en groeit plaats.
Marlieke Koks is spreker over neurodiversiteit. Met interactieve, prikkelende en toegankelijke lezingen worden organisaties meegenomen in de wereld van neurodiversiteit. Breinvariaties worden daarbij ingezet als kracht in plaats van last op de werkvloer. Met persoonlijke verhalen, wetenschappelijke inzichten en praktische tips die direct toepasbaar zijn op de werkvloer, gebracht met veel herkenning, humor en speelsheid.
Daarnaast heeft Marlieke verdiepende en verbindende workshops, waarin deelnemers met speelse opdrachten ervaren hoe denkverschillen invloed hebben op communicatie, samenwerking en productiviteit. Ook leren ze daarbij hun eigen brein beter kennen.
Over Marlieke Koks
Marlieke Koks is spreker over neurodiversiteit en neemt organisaties op een toegankelijke, interactieve manier mee in de wereld van het anders werkende brein. In haar lezingen worden breinvariaties niet gezien als last, maar als kracht op de werkvloer.
Met persoonlijke verhalen, wetenschappelijke inzichten en praktische tips laat Marlieke zien hoe neuro-inclusief werken leidt tot meer begrip, betere samenwerking en creativiteit. Haar stijl is herkenbaar, humorvol en vol energie.
Daarnaast biedt ze verdiepende workshops waarin deelnemers met speelse opdrachten ervaren hoe denkverschillen invloed hebben op communicatie, samenwerking en productiviteit — én waarin ze hun eigen brein beter leren kennen.
