Pythia Winia

Recht uit het hart

Pythia vertelt over haar theater over mantelzorg en dementie

Twintig jaar woonden we naast mijn schoonmoeder…..of zij naast ons…net wat je wilt. De laatste zes jaar zorgden we dagelijks voor haar. Ze begon te dementeren en er was hulp nodig. Omdat je naast elkaar woont, is het heel logisch dat je mantelzorger bent. Voordat je het weet zit je ‘onder knop nummer 1 van de telefoon’….voordat je het weet wordt die knop niet alleen overdag, maar ook ’s nachts gebruikt….voordat je het weet intensiveert de zorg zodanig dat je je afvraagt hoe lang je dit nog aan kunt.

Zes jaar lang werd ’s ochtends de vraag gesteld: ‘Wie doet oma vandaag?’

Geen onverdund leed
Als pedagoog, schrijver en professioneel theatermaker heeft deze situatie mij geïnspireerd tot het maken van twee solo theatervoorstellingen: ‘Oploskoffie’ over de dementerende oma, haar dochter en kleindochter. Ze vertellen, praten met elkaar, slikken in stilte, schrapen de keel en lachen over de ‘leegloop van oma’ zoals de kleindochter het noemt. Geen onverdund leed, maar een voorstelling vol lucht en een groeiende zwarte rand.

Ook schreef ik de theatervoorstelling ‘Zorgeloos’ over de rol van de mantelzorger. Wederom mét humor! Tot hoe ver gaat jouw zorg voor de ander? Wanneer trek je grenzen? Hoe sla je piketpaaltjes voor jezelf om er niet aan onderdoor te gaan? Hoe zit het met de solidariteit van degenen die langs de zijlijn naar jou kijken, maar ook zouden mogen deelnemen aan de ‘wedstrijd’….. Twee voorstellingen….uit het dagelijks leven…recht uit het hart.

Veilige spiegel
Sinds april 2011 speel ik ‘Oploskoffie’ en ‘Zorgeloos’ op heel uiteenlopende locaties in Nederland en België. Duizenden mensen hebben de voorstellingen inmiddels gezien en nog steeds word ik stil van de reacties uit het publiek. Theater is een prachtig middel om op een veilige manier mensen een spiegel voor te houden. Of het nu de Raad van Bestuur van een zorgverzekeraar, een bezoeker van een Alzheimercafé, een wethouder, een commissaris van een woningcorporatie, een mantelzorger, welzijnswerker, een vrijwilliger of beleidsmaker is…. allemaal krijgen we vroeg of laat met dementie en mantelzorg te maken.

Het publiek wordt zich bewust, herkent en erkent, ziet keuzes, voelt de pijn en de humor van de dagelijkse werkelijkheid, is geraakt én geïnspireerd. Dit is de schoonheid van geëngageerd theater op locatie. Je brengt iets zwaars met lucht over het voetlicht en maakt het zo bespreekbaar.