27.09.2018 “Goh, wat doe jij nou eigenlijk?”
Ik wiebel op mijn stoel, zet mijn voelsprieten uit, tast de vragensteller af en wik en weeg: zal ik eerlijk zijn of eromheen draaien? Als het goed voelt ben ik oprecht en dan zeg ik dat ik het taboe dat op psychische ziektes rust bespreekbaar maak. “Ben je psychologe?” Nee. “Ben je dan psychiater? Nee. “Maar, wat doe je dan?”
“Nou ja, ik heb een manisch depressieve stoornis en vertel eerlijk en openhartig over mijn ervaringen.” De ander is stil. De ogen worden groter en groter. Vol ongeloof krijg ik de reactie: “maar dat zie ik helemaal niet aan jou!?” BINGO. Daar gaat het nou juist om, je kunt aan de buitenkant meestal niet zien of iemand een psychische ziekte heeft. De vrouwen blijven empathisch luisteren. De mannen lopen meestal weg; piesen of drank halen…. Onaardig? Misschien. Ongemakkelijk? Meer voor de hand liggend.
Praten over de gekte in mijn hoofd is lastig. Want hoe leg ik de ander zo bondig mogelijk uit wat een depressie is? Of een tandje heftiger: hoe ervaar ik een manie of psychose? Onderwerpen waarmee ik me niet altijd geliefd maak. Tóch kies ik voor openheid én bespreekbaarheid, juist in een tijd waarin het zo belangrijk is om mooi, slim en gaaf te zijn. Omdat ik ogenschijnlijk alles mee heb (hoogopgeleid, leuke man, vrolijke kinderen en goede vrienden) werd lange tijd gesuggereerd dat ik me aanstelde. Of erger nog, dat ik vooral niet aan sombere dingen moest denken. Een dip hebben we allemaal weleens maar een klinische depressie haalt je genadeloos naar beneden, diep de afgrond in met soms nog maar één gedachte: ik wil dood!
Gelukkig weet ik nu, dat gevoel is voor mij niet blijvend. Een depressie is een lichamelijke aandoening, net als diabetes I, en kan goed behandeld worden. Maar dan moet diegene wél over zijn gevoelens durven praten en dient de omgeving deze gevoelens serieus te nemen. Daarom hoop ik dat alle Nederlanders de symptomen van een depressie uit hun hoofd leren. Want een vriend/ouder/leerkracht/coach die vroegtijdig een depressie (h)erkent, kan een hoop ander leed besparen (denk aan een verslaving).
Er is sprake van een depressie als je dagelijks, gedurende tenminste twee weken, vijf of meer symptomen hebt:
• Een sombere stemming
• Een duidelijk verminderde interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten
• Een verminderde eetlust en gewichtsverlies, of juist een toegenomen eetlust met gewichtstoename
• Slapeloosheid, slecht slapen of juist te veel slapen
• Geagiteerd en rusteloos zijn of juist geremd
• Vermoeidheid en verlies aan energie
• Gevoelens van waardeloosheid of overmatige schuldgevoelens
• Moeite hebben met concentreren, nadenken en beslissingen nemen
• Terugkerende gedachten aan de dood of zelfdoding
• Intense schaamtegevoelens, voor het feit dat je worstelt met bovenstaande gevoelens
