29.08.2018 Gastvrijheid is een keuze
Is gastvrijheid aan te leren? Is gastvrijheid tonen een keuze?
Deze vragen krijg ik nogal vaak van leidinggevenden.
Tijdens mijn lezingen en workshops ontmoet ik veel mensen die worstelen met deze vraag. Vaak denkt men dat het besloten ligt in de persoon en wordt er beweerd dat je het hebt of niet hebt en niet of moeilijk aan te leren is. Ik ben dan een en al oor. Drukte, stress, de naweeën van een reorganisatie (soms al jaren geleden), regelgeving, protocollen etc. zijn dan veelgehoorde argumenten die afleiden om niet gastvrij te zijn. Als ik doorvraag wordt het pas echt interessant. Er is meestal veel meer aan de hand. Mensen die moeite hebben om gastvrij te zijn, zijn niet alleen ontevreden in hun werksituatie maar bij elke verandering is er wel iets te klagen. Het zijn de zeurders, zanikers en beterweters van de maatschappij. Vanuit hun perceptie is er veel ellende in de wereld, vaak is hun relatie niet bevredigend en de relatie met zichzelf al helemaal niet. Ze ontlenen hun identiteit aan problemen en roepen dit vaak vol overtuiging. Het zijn de niet-willers. Ze geven een negatieve richting. Dit gaat ook nog eens ten koste van de goed-willigen.
Gastvrijheid is een levenshouding.
Neem moeder Teresa. Haar werd ooit gevraagd of ze mee wilde doen aan een demonstratie tegen de oorlog. Haar antwoord: “Nee, ik doe niet mee aan een demonstratie tegen de oorlog”. Iedereen was verbaasd en men vroeg:“Waarom dan niet?” Toen zei Moeder Teresa: “Ik demonstreer niet tegen de oorlog maar ik zou wel actie willen voeren voor de vrede!” Deze levenshouding is een keuze. Ben je voor of ben je tegen, ga je met de wind mee of ga je tegen de wind in. Dat geldt ook voor gastvrijheid. Deze verantwoordelijkheid, voor mij zelfleiderschap, bepaalt tevens de kwaliteit van relaties en van gastvrijheid. Gastvrijheid valt dus te leren en is dus een keuze!
Helaas.
Vaak zie ik trainingsbureaus of leidinggevenden alleen trainen op vaardigheden. Jammer, zij hebben het nog niet begrepen. Voordat men begint met vaardigheden te trainen is het noodzakelijk om eerst de keuze maken of men echt een gastvrije levenshouding wil tonen. Gastvrijheid is geen trucje maar is een vrucht van liefde die van binnenuit komt. Een mentale keuze om goed te willen doen vanuit het hart. Omdat je er toe wilt doen, omdat je van betekenis wilt zijn, omdat je humaan wilt zijn. Dan bewerkstellig je een blijvende gedragsverandering. Vraag is of je ertoe wilt doen. Dat is een keuze en daar begint gastvrijheid. Er is nooit een excuus om geen glimlach te tonen. Er is nooit een excuus om geen menselijke blik te tonen. Er is nooit een excuus om niet gastvrij te zijn. Het kost niets. Tenslotte: in dit leven kunnen we geen grote dingen doen, we kunnen alleen kleine dingen doen met veel liefde en respect, en dat maakt dat we grootste dingen doen!
03.02.2018 Make everyday a Mandela day
In Amerika is het gedachtegoed: “Ik ben omdat ik heb”. In Europa is het gedachtegoed: “Ik ben omdat ik denk”. In Zuid-Afrika kennen ze de Ubuntu-filosofie: “Ik ben omdat WIJ zijn!” Mandela’s leiderschapsideeën komen voort uit deze oude Afrikaanse traditie: de Ubuntu-filosofie “Ik ben omdat WIJ zijn”. Je bent alleen iemand in relatie tot een ander. Het geeft een andere kijk en dimensie aan al onze relaties en betekent medemenselijkheid. Zijn ogenschijnlijke vijanden waaronder gevangenisbewakers maakte hij tot zijn vrienden. Hij wist zich te verzoenen met hen.
Als er één iemand was die visie, leiderschap en verbinding uitdroeg was dat Nelson Mandela. Tegenwoordig zijn dit eigenschappen die op papier bestaan maar in de praktijk onvoldoende zichtbaar zijn. We staan voor complexe uitdagingen en veel veranderingen en vergeten vaak het hoger doel. Mandela was groots als mens, in zijn woorden en daden en een charismatisch leider. Hij was koersvast en oplossingsgericht. We kunnen veel leren van Nelson Rolihlahla Mandela. Aan het begrip respect gaf hij een invulling zoals wij die vaak niet kennen. Zo kreeg hij ooit bezoek van een journalist die met een privéchauffeur kwam. Op Mandela’s vraag waar de chauffeur was zei de journalist: “Die staat met de auto om de hoek te wachten”. Mandela: “Haal hem er snel bij en hij kan ook aansluiten voor de lunch”. Gelijkwaardigheid stond bij hem hoog in het vaandel.
In Nederland kennen we discussie en debat. Het zit zelfs verweven in onze opleidingen. Discussie en debat is gericht op verschillen, vaak met voor- en tegenstanders met als gevolg winnaars en verliezers. Madiba (zijn bijnaam) was de man van het dialoog. Luisteren en elkaar begrijpen staan daarbij centraal. Dat geeft verbinding en vanuit die verbinding zocht hij oplossingen. Onlangs verzorgde ik nog een dialoogsessie met de Talking Stick voor 3 e jaars studenten op een Universiteit. De conclusie was dat ze deze methodiek graag al in het 1 e jaar hadden ervaren.
Over verbinding nog een exemplarisch voorbeeld. In 1995 was het wereldkampioenschap Rugby. Voor het eerst sinds de jaren tachtig mocht Zuid-Afrika weer deelnemen en was ook nog eens het gastland. Tot dan was het een sport voor blanken. Met een blank volkslied. Met zijn overtuigingskracht wist Mandela ervoor te zorgen dat het blanke volkslied werd samengevoegd met het strijdlied tijdens het apartheidsregime. Dit gaf dermate verbinding dat heel Zuid-Afrika achter het rugbyteam stond. Vervolgens won tegen alle verwachtingen in Zuid-Afrika het wereldkampioenschap. Het land was in extase. Op deze manier zorgde de sport voor verbroedering. Inmiddels ben ik de trotse bezitter van een rugbyshirt met daarop alle handtekeningen van de rugbyspelers en die van Mandela, getekend op de finale dag 24 juni 1995.
Omdat ik een groot bewonderaar ben van Mandela en omdat hij dit jaar 100 zou worden organiseer ik op 18 juli 2018 Mandela Day Nederland (www.mandeladay.nl) en geef ik inspirerende lezingen en workshops over Mandela, over zijn leiderschapsstijl en de Ubuntu-filosofie. Ik doe dit voor organisaties en teams, bij events en conferenties. De lezingen raken en de voorbeelden zijn direct toepasbaar. Iedereen, maar dan ook iedereen kan van hem leren.
Make every day a Mandela Day!