Jasper Scholten

Met de verschillende generaties Burn-Out voorkomen

Jasper Scholten is spreker en auteur van het boek Het Millennial Mysterie. Hij spreekt regelmatig bij organisaties die een oplossing zoeken voor de verzuim- en verloopcijfers, hoe ze de interne generatieverschillen kunnen overbruggen en hoe je als organisatie ‘millennialproof’ kunt worden. In deze blog gaat hij dieper in op de verzuimaanpak en hoe je alle generaties kunt betrekken om tot een oplossing te komen.

DE SITUATIE

Naar schatting zitten 100.000 van de ongeveer 3,1 miljoen millennials thuis vanwege teveel stress 1 . Dit zijn evenveel mensen als in de steden Delft, Leeuwarden of Deventer wonen. Helaas zijn millennials niet de enige generatie die hier last van heeft. Werknemers tussen de 55 en 65 jaar zijn na de millennials de grootste groep werknemers met psychische vermoeidheidsklachten 2 .

Ondanks dat het nooit exact onderzocht is of helemaal te bepalen is, kosten burn-outs de samenleving vele miljarden euro’s. We kunnen dus gerust van een maatschappelijk probleem spreken. Helaas is het probleem nog groter. Deze 100.000 millennials zijn slechts het topje van de ijsberg. Het aantal millennials met chronische stressklachten dat nog wel werkt of studeert en tegen een burn-out aanzit, zal vele malen groter zijn. Ik schat het onder de millennials op zeker tien procent. Dit leidt tot verlies aan productiviteit en daarmee tot nog hogere kosten voor organisaties en de maatschappij als geheel.

WAT KUN JE ALS WERKGEVER DOEN?

Volgens hoogleraar arbeidspsychologie Wilmar Schaufeli, autoriteit op het gebied van burn-out, is burn- out een energiestoornis. Zijn oplossing: zorg voor toename van energie gevende werkbronnen en dring energie-slurpende activiteiten terug. Mensen laten werken op een manier die werkenergie bij hen wegneemt is het tegenovergestelde van duurzame inzetbaarheid. De oplossing is dus te zorgen dat medewerkers werk doen waar ze zoveel mogelijk energie van krijgen. De vraag is: waar krijgen ze energie van?

ENERGIEGEVERS VAN MILLENNIALS

Deze vraag stelden Aart Bontekoning, young professional opleider Careerwise en ondergetekende zich in 2017 af. Zodoende zijn wij aan ruim 3300 Nederlandse millennials gaan vragen wat hun belangrijkste energie gevende en energie nemende bronnen zijn op werkvloer. Dit onderzoek (Het Millennial Onderzoek 2018) is afgelopen najaar uitgekomen. De top drie energie-gevende bronnen bestaat uit:

1. Een gelijkwaardige en open relatie met collega’s
2. Betekenisvol werk
3. Persoonlijke ontwikkeling

Als ik deze uitkomsten afzet tegen de oplossingen die Schaufeli geeft, namelijk: ‘een goede sfeer’, ‘ruimte voor inspraak’ en ‘mogelijkheden voor groei’ dan zien we dat er veel overlap is. MillennialsBAls we
vervolgens kijken naar de energievretende bronnen dan zie ik vaak bij lezingen en adviestrajecten de tendens dat alle generaties, in dezelfde organisatie, last hebben van dezelfde slurpende bronnen. Vaak hebben deze bronnen te maken met bureaucratie, processen, manier van vergadering en besluitvorming.

DE VERSCHILLEN TUSSEN MILLENNIALS EN ANDERE GENERATIES

Op het eerste oog willen we dus hetzelfde. We hebben dezelfde energie gevende bronnen en hebben blijkbaar last van nagenoeg dezelfde energievretende zaken. Toch slagen we er niet automatisch in om met elkaar afstand te doen van de energievretende bronnen en collectief te focussen op energie gevende werkvormen.

Op de een of andere manier lijken oudere generaties een sterke neiging te hebben om energie wegnemende patronen te blijven herhalen. Dat speelt vooral bij dieper gewortelde gewoontes (“zo doen we het nu eenmaal altijd”). Voor de millennials is dat onbegrijpelijk. “Waarom pakken we dat niet aan?”. Verschuilen achter regels en protocollen zorgt voor een sterk gevoel van onmacht en onbegrip bij millennials. Dat is met 56% de grootste energievreter 3 .

DE COLLECTIEVE OPLOSSING

Op basis van de voorgaande analyses zijn dit effectief gebleken oplossingen:

1) Maak met alle generaties in je organisatie een top vijf van wat de meeste werkenergie wegneemt. Spreek vervolgens met elkaar af dat je stopt met die werkwijzen of ze vervangt door werkwijzen die wel energie opwekken. Vooral de oudere generaties hebben hierbij steun nodig. De trekkracht van diepgewortelde gewoontes kan sterk zijn.

2) Maak in groepjes met generatiegenoten een top vijf van wat de meeste werkenergie opwekt. Ga dat gedrag bewust met elkaar uitvoeren. Respecteer hierbij de (generatie)verschillen en ondersteun elkaar actief. Het zijn voorwaarden om deze veranderingen te laten slagen. Vooral de jongste generatie heeft actieve ondersteuning nodig van ervaren collega’s. Met name wanneer ze zich met energiegevend nieuw gedrag en werkwijzen bewegen voorbij de rand van de bestaande cultuur.

3) Tot slot staat top-down veranderen en besluiten vaak in de top vijf van energienemers. Dat betekent voor leidinggevenden dat een faciliterende en coachende opstelling belangrijk is. Denk niet dat er geen leiding meer nodig is! Juist wanneer mensen gaan doen wat vanuit zichzelf de meeste werkenergie opwekt, is het belangrijk om dit proces in goede banen te leiden en te laten slagen. Goed betekent dat het leidt tot een collectieve stijging van de werkenergie. En daarmee tot stijging van de vitaliteit. En last but not least, wanneer je samen doet wat de meeste werkenergie opwekt stijgt de kans dat je collectief bij de tijd blijft. En dat is een uitdagend doel voor de vele vergrijzende organisaties.

VERMIJD DE GROTE VALKUIL

De valkuil waar veel (HR-)managers in trappen is dat ze de uitkomsten van ons of Schaufeli’s onderzoek en de uitwerking ervan een-op-een en top-down implementeren. Dit werkt averechts. Dat hebben we gezien in nogal wat het nieuwe werken-projecten. Top-down implementatie zorgt juist voor weerstand en energieverlies. De oplossingen ligt in de interactie en samenwerking met je collega’s. Samen actief streven naar stoppen met wat veel werkenergie wegneemt en vooral doen wat werkenergie opwekt. Vroeg of laat kom je aan de grens van de cultuur terechtkomt. That’s where the magic happens, want pas over die grens vind je nieuwe energie opwekkende werkwijzen!

Veel (werk)plezier en succes!

Spreker Jasper Scholten

1 https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2032376-burn-out-groeiend-probleem-onder-jonge-werknemers.html
2 https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/46/meer-psychische-vermoeidheid-ervaren-door-werk